Werken onder druk

Ingrijpende gebeurtenissen brengen stress met zich mee. Daar is niet aan te ontkomen. Denk bijvoorbeeld aan werken onder druk tijdens een reanimatiesetting. Of aan het overlijden van een patiënt. Of aan onzekerheid over de precieze situatie als je naar een ongeluk rijdt.  Misschien heb jij mede daarom juist voor jouw beroep gekozen. Stress is ook niet verkeerd – zolang het maar niet te lang duurt. Als druk langer aanhoudt, is het belangrijk dat je daar goed mee omgaat.  

Omgaan met stress kan op verschillende manieren

Iedereen gaat anders om met stress. De een kiest ervoor om de problemen die de stress veroorzaken aan te pakken. Je neemt dan de oorzaak van de stress weg. De ander doet iets om de gevolgen van de stress te verminderen.  

Welke aanpak je ook kiest, je hoeft het niet alleen te doen

Schroom niet om sociale steun te zoeken van mensen in je omgeving. Dat kan op je werk, bijvoorbeeld bij je collega’s of direct leidinggevende, maar ook bij mensen in jouw privé-situatie. Het hangt van de specifieke omstandigheden af of een manier helpend is of niet.  

Oorzaak van stress aanpakken

Vind jij dat de oorzaak van de stress aangepakt moet worden? Laat dat dan niet (alleen) aan anderen over, maar kom zelf ook in actie. Bedenk wat de oorzaak is van jouw stress. Na die reflectie kun je aan de slag met oplossingen. Oefen bijvoorbeeld invloed uit op de roostering, stel (jezelf) de vraag of de huidige manier van werken nog wel de juiste is of vertel je leidinggevende dat de werkdruk (voor jou) te hoog is. Deze aanpak van omgaan met stress vraagt om persoonlijk en professioneel leiderschap en om het vermogen om gebruik te maken van wetenschappelijke inzichten.  

Gevolgen van stress verminderen

Kun je de oorzaak van stress niet zelf (meteen) wegnemen? Probeer de situatie dan te accepteren zoals die is en richt je op dingen waar je wel invloed op hebt. Die aanpak heeft een naam: de cirkel van invloed. 

• Stress door irritatie
  Oplopende irritaties kunnen stevige stress veroorzaken. Je kunt bijvoorbeeld moeite hebben met de mening van anderen of met beslissingen die patiënten nemen. Je kunt ook geïrriteerd raken door je werkomstandigheden, bijvoorbeeld als je met beschermende isolatiemaatregelen te maken krijgt. Aan die situaties kun je niets veranderen, die zijn nu eenmaal zoals ze zijn. Wat je wél kunt veranderen is jouw reactie: accepteer de andere mening, aanvaard de frustrerende beslissing en leg je neer bij de noodzakelijke maatregelen. Wat ook helpend kan zijn om oplopende irritatie te voorkomen: de situatie later, op een rustig moment, bespreken en vertellen wat dit met je doet. Maar ‘later’ heeft natuurlijk wel zijn grenzen: bewaak die grens goed voor jezelf.   

• Stress door verveling en eentonigheid in je werk
  Gebrek aan uitdaging en afwisseling zijn een bekende bron van stress. Dat werd bijvoorbeeld duidelijk tijdens de pandemie, toen zorgprofessionals steeds te maken hadden met patiënten met hetzelfde ziektebeeld. Ga dan op zoek naar manieren om de eentonigheid te doorbreken. Misschien kun je een neventaak op je nemen, lid worden van een commissie of adviesraad, een studie volgen of een coördinerende rol op je nemen. Of onderzoek de mogelijkheden van een dubbele aanstelling, waar steeds meer zorgprofessionals voor kiezen: werk op verschillende afdelingen of combineer werken in de zorg met lesgeven of onderzoek.  

Algemene tips om de gevolgen van stress te verminderen 

• focus op het handelen tijdens je werk; 

• neem tijd om af te schakelen na je werk; 

• geef je emoties de ruimte; 

• zoek afleiding; 

• praat over wat je meegemaakt hebt; 

• vermijd de bron van stress. 

Afleiding tijdens je werk

Praat met je collega’s ook over andere dingen dan je werk of breng humor in je werkgesprek. Dat geeft lucht. 

Afleiding na je werk

Je kunt ervoor kiezen om thuis niet bewust bezig te zijn met je werk. Zet bijvoorbeeld de appgroep van je team op stil of stop met het volgen van nieuws dat met je werk te maken heeft. Dat geeft rust. 

Ongezonde manieren om stress te verminderen

Het is natuurlijk een open deur, maar we benoemen het toch nog even expliciet: gebruik van drank en drugs zijn geen goede aanpak tegen stress. Druk ook je emoties niet weg. Wanneer je op deze manieren omgaat met stress heb je een grotere kans op mentale klachten als angst, depressie of een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Merk je dat jij neigt naar een ongezonde aanpak van stress? Goed dat je je daarvan bewust bent! Het kan verstandig zijn hier met iemand over te praten en samen te kijken wat je daarin kunt en wilt doen. 

Meer informatie

Wil je meer voorbeelden en tips rond omgaan met stress? Klik dan door naar de pagina Goed voor jezelf zorgen.