Persoonlijke ontwikkeling

Een mooi teken van persoonlijk leiderschap? Dat is het feit dat jij nu deze toolbox leest. Want je ontdekt daardoor wat je zelf kunt doen als je te maken hebt of krijgt met ingrijpende gebeurtenissen in jouw werk. De toolbox gaat bovendien verder dan de oplossingen, waar jij zelfstandig mee aan de slag kunt. Je leest ook welke ondersteuning je daarbij kunt organiseren en hoe jouw collega’s, je direct leidinggevende, de HR-professional, het management of je organisatie je kunnen helpen.  

Moreel leiderschap bij botsende belangen

In je werk heb je geregeld te maken met situaties die ingrijpend zijn: ingrijpend voor de patiënt, maar ook voor jou als zorgprofessional. Vaak hebben die gebeurtenissen een moreel (of ethisch) dilemma in zich: een botsing tussen verschillende morele waarden. Kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.  

Voorbeeld van een moreel dilemma

Tijdens de pandemie mochten patiënten geen naasten op bezoek ontvangen. Die instructie was prima verdedigbaar, want: minder risico op verdere besmetting. Maar de regel had ook een groot nadeel: geliefden moesten soms via het beeldscherm afscheid nemen en patiënten moesten alleen sterven. Dat zorgde voor botsende morele waarden. Met aan de ene kant het belang van goede en veilige zorg bieden volgens de geldende standaard. En aan de andere kant het belang van sterven in het bijzijn van naasten. Bij een moreel dilemma moet je een keuze maken tussen die botsende belangen. Bij sommige zorgprofessionals zorgde de instructie om geen bezoek toe te laten zorgde daardoor voor gewetensbezwaren.   

Moreel beraad

Bij moreel leiderschap voer je instructies niet zomaar uit, maar maak je met de betrokken professionals een afweging van de verschillende perspectieven. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens een moreel beraad met je collega’s of met andere disciplines. Je lost met zo’n overleg natuurlijk niet alles op, maar een moreel beraad helpt wel om morele kwesties makkelijker bespreekbaar te maken en om in dialoog te ontdekken hoe je met ingrijpende situaties om kunt gaan. En dat heeft weer positieve invloed op je mentale gezondheid. Informeer dus vooral eens of jouw organisatie al een moreel beraad kent of wil creëren.  

Invloed uitoefenen op beleid

Moreel leiderschap gaat ook over zelf invloed uitoefenen op je werkomstandigheden: meepraten over (nieuw) beleid. Dat kan bijvoorbeeld door je aan te sluiten bij een commissie of door een rol te pakken in een adviesraad, stafraad of ondernemingsraad.